W tym artykule dowiesz się:
Specjalista od…?, czyli problem z tłumaczeniem technicznym zawodów w języku niemieckim
Jedziemy do pracy…
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej dla Polaków ponownie otwarte zostały granice niemieckie. Nasi zachodni sąsiedzi chętnie przyjmują nas jako pracowników, a my też z entuzjazmem korzystamy z tej możliwości. Jednak okazja do zarobienia godziwych pieniędzy często na wstępie łączy się z wydatkiem związanym z tłumaczeniem dokumentów. Niby prosta sprawa, a jednak po wnikliwej analizie okazuje się, że stanowisko, o które się ubiegamy, nie posiada polskiej nazwy, oznacza coś zupełnie innego albo po prostu wymaga stworzenia nowej terminologii. Problemu nie ma w przypadku zawodów popularnych typu: mechanik, piekarz, fryzjer czy spawacz. Jednak co w sytuacji, gdy staramy się o stanowisko suszarnika ceramiki i wyrobów gipsowych? Błąd w dokumentacji kandydata nie jest raczej mile widziany.
Nazewnictwo zawodów w języku polskim
Większość nazw zawodów w naszym ojczystym języku powstaje poprzez dodanie odpowiedniego sufiksu. Możemy je podzielić na sufiksy rodzime oraz zapożyczone z języków obcych, które zdecydowanie dominują w naszej nomenklaturze.
Do rodzimych sufiksów zaliczamy:
- acz: spawacz, tkacz
- ca: zarządca, kierowca
- ciel: nauczyciel, czyściciel
- arz: malarz, piekarz
- nik: ratownik, strażnik
- ak: strażak, rybak
- ec: goniec, naukowiec
- ek: skoczek
- ik: prawnik, hydraulik
- un: zdun
- el: stroiciel
Zapożyczone przyrostki to:
- ator: animator, instruktor
- ent: agent
- er: monter, reporter
- ant: kosztorysant
- or: konserwator, introligator
Wśród sposobów tworzenia polskich nazw zawodów warto również wyodrębnić:
- sufiks zerowy: stomatolog, genetyk
- końcówka -a: logopeda, ortopeda
- grupy nominalne: lakiernik samochodowy, kontroler biletów
- zapożyczenia: makler, barman
- złożenia: malarz-tapeciarz, astrofizyk, płetwonurek.
Polskie nazwy zawodów – jak zresztą również i w innych językach – były tworzone z potrzeby. Znajdziemy wśród nich zarówno wyrazy powstałe w języku staropolskim, jak i współczesne zapożyczenie czy też nazwy sztucznie powstałe w celu zapełnienia „luki” w polskiej terminologii. Powoduje to, że specjaliści ciągle stają przed trudnością związaną z odpowiednim przetłumaczeniem zawodów. Zwykle powierza się to zadanie tłumaczom technicznym, którzy znają specyfikę danej pracy oraz przeróżne metody tłumaczenia i są w stanie maksymalnie zminimalizować ryzyko błędu, jakie może powstać w przypadkowym przekładzie.
Sposoby tłumaczenia nazw zawodów w języku niemieckim
Tłumacz języka niemieckiego ma do dyspozycji kilka sposobów tłumaczenia nazw zawodów. Oczywiście, wybór nie zależy wyłącznie od woli specjalisty i tego, który sposób preferuje. Doświadczony tłumacz, nawet jeżeli staje przed takim dylematem, potrafi sprostać zadaniu profesjonalnie.
A oto kilka możliwości na przetłumaczenie zawodów na język niemiecki:
- Opisowy:
- suszarnik ceramiki i wyrobów gipsowych – Trockner der Keramik und Gipswaren
- mikrobiolog kliniczny – klinischer Mikrobiologe
- Odwzorowanie:
- lekarz weterynarii – Veterinär
- agent celny – Zollagent
- Redukcja:
- prezenter – Moderator
- pilot żeglugi morskiej – Lotse
- Rozszerzenie:
- pielęgniarka – Krankenschwester
- niania – Kinderfrau
- marynarz – Seemann
- Zmiana składnika:
- lekarz weterynarii – Tierarztin (Tier – zwierzę)
Oczywiście, to tylko podstawowe metody w pracy tłumacza. Doświadczony specjalista zna ich jeszcze bardzo wiele i potrafi odpowiednio je dobrać. Oprócz podanych przykładów tłumacz musi zmierzyć się również między innymi z zapożyczeniami czy też złożeniami powstałymi z potrzeby nazwania nowego stanowiska pracy. Przy przekładzie zapożyczeń trzeba zaznajomić się ze szczegółowymi wyznacznikami dostosowania obcych nazw do wymogów danego języka, np.:
- hostessa – Hostess
- snycer – Schnitzer
- bukmacher – Buchmacher
Profesjonalny tłumacz musi również wybrnąć ze skomplikowanych tłumaczeń złożeń typu malarz-tapeciarz. W języku niemieckim praktycznie pisownia z łącznikiem nie występuje – poza językiem potocznym – więc translatorowi pozostaje odpowiednio skonstruowane złożenie lub użycie spójnika und, np.:
- malarz-tapeciarz – Maler und Tapezierer
- inżynier elektryk – Elektroingenieur
Starając się o pracę za granicą, warto mieć profesjonalnie przygotowane dokumenty. Nie ważne czy startujemy na stanowisko asystenta do wymarzonego biurowca czy jako ogrodnik przydomowych trawników. Błąd w tłumaczeniu nazwy stanowiska może spowodować bardzo wiele problemów i to nie tylko związanych z złym omówieniem warunków zatrudnienia, a zwłaszcza obowiązków, ale nawet z odrzuceniem kandydatury. Dlatego jeśli potrzebujesz profesjonalnego tłumaczenia, zgłoś się do Nas!