Coraz więcej europejskich firm poszerza swoją działalność o rynek chiński. Nawiązując kontakty handlowe z chińskimi firmami i decydując się na inwestycje w tym państwie, warto znać chińskie regulacje prawne. Między rynkiem polskim, a chińskim istnieje bowiem wiele różnic, które warto poznać, aby współpraca z Chinami układała się pomyślnie.
Chiny są stroną wielu międzynarodowych konwencji oraz członkiem organizacji, takich jak np. Światowa Organizacja Handlu. Władze chińskie zdają sobie sprawę, że chcąc być silnym graczem na światowych rynkach muszą zreformować swoje prawo i wprowadzić takie rozwiązania, które ułatwią współpracę z innymi państwami. Aby zagraniczni przedsiębiorcy chcieli inwestować w Chinach muszą mieć pewność, że ich biznes będzie tam bezpieczny, a działalność możliwa w oparciu o światowe standardy. Chiny intensywnie pracują też nad wprowadzeniem ułatwień dla obcokrajowców, chcących prowadzić w Chinach swoje biznesy, a także starają się upowszechnić wiedzę o własnych regulacjach prawnych, tak aby zagraniczni inwestorzy wiedzieli, czego mogą się spodziewać. Planując współpracę gospodarczą z Chinami koniecznie trzeba zdobyć wiedzę na temat zawierania umów, ich konstruowania, ochrony swoich praw czy form działalności gospodarczej. Jak wygląda prowadzenie biznesu w Chinach?
W tym artykule dowiesz się:
Zakładanie firmy w Chinach. Jaka forma działalności będzie najlepsza?
Chcąc założyć działalność gospodarczą w Chinach należy rozważyć, jaka forma działalności będzie najbardziej korzystna dla biznesu. Inwestorzy zagraniczni mogą wybierać spośród 2 form działalności: przedsiębiorstwo z własnym kapitałem lub spółka joint venture, które reguluje ustawa prawo spółek z 2005 roku. Aby założyć przedsiębiorstwo z całkowicie własnym kapitałem, należy najpierw uzyskać akceptację w chińskim Biurze Przemysłu i Handlu. Tą formę działalności można porównać do polskiej spółki z o.o. Przedsiębiorstwo z własnym kapitałem charakteryzuje się tym, że posiada osobowość prawną, może wystawiać faktury i prowadzić działalność, a także ma obowiązek płacić podatki. Odpowiedzialność wspólników za długi spółki jest wyłączona. Inne wymogi, dotyczące m.in. kapitału zakładowego, różnią się w Chinach w zależności od regionu. Charakterystyczne dla chińskiego systemu prawnego jest to, że założona w Chinach spółka będzie podlegała corocznej, obowiązkowej kontroli. Jeśli z kolei chodzi o spółkę joint venture to musi być ona założona przez minimum 2 osoby, z których jedna musi posiadać chińskie obywatelstwo. Dodatkowo przy spółce joint venture obowiązkowe jest powołanie zarządu, składającego się z co najmniej 3 osób. Jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej, zyski i straty są dzielone proporcjonalnie do kapitału. Warto tutaj pamiętać, że spółka joint venture jest w przypadku niektórych branż np. budownictwa jedyną dopuszczalną formą prowadzenia działalności gospodarczej w Chinach. Minusem spółki joint venture jest to, że zazwyczaj większość udziałów w spółce posiada strona chińska, co może grozić utratą kontroli nad przedsiębiorstwem. Obok wyżej wymienionych form prawnych przedsiębiorca ma również możliwość założenia oddziału spółki, co wynika z regulacji z 2010 roku o administrowaniu oddziałami zagranicznych przedsiębiorstw. Zaletą tej formy działalności jest brak minimalnego kapitału zakładowego. Jednak oddział nie może, z pewnymi wyjątkami, sam angażować się w działalność gospodarczą czyli np. negocjować i zawierać kontraktów czy wystawiać faktur. Niełatwo jest też uzyskać certyfikat niezbędny do założenia oddziału spółki w Chinach.
Umowa sprzedaży w Chinach. O czym warto pamiętać?
Jeśli już zdecydujemy się na konkretną formę działalności gospodarczej w Chinach to należy poznać zasady związane ze sprzedażą produktów. Ważne będzie zwłaszcza prawo dotyczące umów sprzedaży. Chińskie przepisy w tym zakresie pokazują, jak bardzo prawo chińskie różni się np. od polskiego. Chociaż datą złożenia oferty jest chwila jej doręczenia do adresata, a zmianę oferty podobnie jak w prawie polskim uważa się za kontrofertę, to jednak różnica polega na tym, że w prawie chińskim wyjątki od powyższego dotyczą sfery przedmiotowej czyli jeśli zmiana oferty jest nieistotna to nie będzie uznana za kontrofertę. W prawie polskim z kolei ważna będzie strona podmiotowa, a odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian jest uważana za jej przyjęcie, jeśli dotyczy relacji między przedsiębiorcami. Ponadto w prawie chińskim znajduje się wiele przepisów pozbawiających kontrakt mocy wiążącej np. jeśli umowa narusza interes publiczny. Co więcej, według prawa chińskiego umowa sprzedaży nie musi zawierać ceny, obowiązuje wówczas cena rynkowa bądź urzędowa. Zawiązując umowę sprzedaży ze stroną chińską warto zawsze zabezpieczyć swoje interesy np. dodając do umowy klauzulę wyłączającą prawo chińskie jako prawo wiążące, a zamiast tego wybrać przepisy konwencji wiedeńskiej o umowach międzynarodowych w zakresie sprzedaży towarów. Konwencja ta zawiera przepisy skrojone na potrzeby rynku, które będą wiążące i sprawiedliwe dla obu stron, co ułatwi rozwiązywanie potencjalnych sporów w przyszłości.
Ochrona własności intelektualnej w Chinach. Jak zarejestrować znak towarowy oraz chronić patenty?
Kolejną istotną sprawą przy prowadzeniu biznesu w Chinach jest zapoznanie się z zasadami dotyczącymi ochrony własności intelektualnej. Jest to jedna z najbardziej problematycznych dla europejskich inwestorów dziedzin chińskiego prawa, co wynika m.in. z innej kultury prawnej. Prawo własności intelektualnej w Chinach składa się z 3 ustaw: prawo patentowe, prawo znaków towarowych oraz prawo autorskie. W przypadku patentów warto pamiętać, że ich ochrona obowiązuje tylko na określonym terytorium. Aby produkt był chroniony w Chinach to musi on zostać tam zarejestrowany, nawet jeśli wcześniej został już opatentowany w Polsce. Jeśli z kolei chodzi o znaki towarowe, to w Chinach za takie uznaje się wszelkie znaki wizualne odróżniające dane dobro od innych. Dodatkowo znak towarowy w Chinach może być oparty również na zapachu, kolorze czy geście. Warto pamiętać o tym, aby znak towarowy zarejestrować również w języku chińskim, w innym wypadku będzie on mógł zostać wykorzystany przez przedsiębiorców chińskich, a nawet przez nich zarejestrowany jako własny. Jeśli chodzi o prawa autorskie to dzięki przystąpieniu Chin do konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych, prawa autorskie uznawane w każdym innym kraju , który jest stroną Konwencji, są chronione również w Chinach. Praw z zakres ochrony własności intelektualnej w Chinach można dochodzić na drodze sądowej lub administracyjnej. Droga administracyjna jest zdecydowanie szybsza i tańsza, jednak tylko przed sądami można dochodzić odszkodowania.