Podmioty wykonujące zadania publiczne na terytorium Polski mają obowiązek dokonywania czynności urzędowych w języku polskim. Wszystkie zagraniczne dokumenty mające istotne znaczenie dla sprawy, muszą więc być przetłumaczone na język polski.
Organ administracji publicznej ma obowiązek prowadzić wszystkie swoje czynności w języku polskim. Dokumentacja postępowania także musi być prowadzona w języku polskim. Oznacza to, że obcojęzyczny dokument musi zostać przetłumaczony na język polski, aby mógł być wykorzystany podczas postępowania administracyjnego. Zasady te reguluje ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim, według której język polski jest językiem urzędowym organów jednostek samorządu terytorialnego i podległych im instytucji, w zakresie w jakim wykonują zadania publiczne, a zatem także organów przed którymi toczy się postępowanie administracyjne. Powyższa zasada dotyczy także oświadczeń woli, podań i innych pism składanych tym organom.
W tym artykule dowiesz się:
Postępowanie administracyjne, a język mniejszości
Konieczność posługiwania się w toku postepowania administracyjnego językiem polskim, dotyczy zarówno organu przed którym toczy się postępowanie, jaki i jego uczestników. Od tej zasady obowiązuje jednak wyjątek. W przypadku tzw. mniejszości narodowych i etnicznych oraz osób, które posługują się językiem regionalnym, możliwe jest korzystanie z tzw. języka pomocniczego podczas postępowania administracyjnego. Dzieje się tak, tylko jeśli postępowanie toczy się przed organem gminy wpisanej do Urzędowego Rejestru Gmin, w których używany jest język pomocniczy. Do takich gmin zaliczamy gminy, w których liczba mieszkańców należących do mniejszości np. ukraińskiej wynosi co najmniej 20 % ogólnej liczby mieszkańców. Możliwość używania języka pomocniczego oznacza, że osoby należące do mniejszości mają m.in. prawo do zwracania się do organów gminy w języku pomocniczym w formie pisemnej lub ustnej, wnoszenia podań w tym języku, a także uzyskiwania na wyraźny wniosek, odpowiedzi także w języku pomocniczym w formie pisemnej lub ustnej.
Tłumacz podczas postępowania administracyjnego
Jeśli chodzi o obcokrajowców, których nie dotyczą przepisy o języku pomocniczym, to jedyną możliwością będzie tutaj skorzystanie z pomocy tłumacza np. podczas zeznań sądowych. Na język polski należy również przetłumaczyć pisemne zeznania takiej osoby. Konieczne będzie tutaj wskazanie osoby i adresu tłumacza, który dokonał przekładu. Tłumacz musi również podpisać protokół przesłuchania. Ponieważ przepisy nie określają żadnych wymogów jakie musi spełniać tłumacz, nie musi to więc być tłumacz przysięgły, a np. pracownik organu administracji. Oprócz korzystania z pomocy tłumacza istnieje jeszcze jedna możliwość, z której mogą skorzystać obcokrajowcy. Osoba nieposługująca się językiem polskim, może występować w postępowaniu przez pełnomocnika posługującego się językiem polskim, który będzie ją reprezentować na zasadach ogólnych.
Tłumaczenie dokumentów w postępowaniu administracyjnym
W orzecznictwie przyjmuje się również, że w przypadku składania przez stronę dokumentów w języku obcym, organ powinien zlecić ich tłumaczenie, przy czym powinno być to tłumaczenie urzędowe, dokonane przez tłumacza przysięgłego. Ponadto tłumaczenie musi dotyczyć całego dokumentu, a nie jedynie jego fragmentów. Tylko dokument przetłumaczony na język polski może stanowić wartość dowodową w sprawie. Warto tutaj pamiętać, że sąd nie może odrzucić dokumentu obcojęzycznego jako dowodu w postępowaniu administracyjnym. Czym innym jest bowiem dopuszczenie obcojęzycznego środka dowodowego jako dowodu w postępowaniu, a czym innym wymóg dokonywania czynności urzędowych przez organ administracji publicznej w języku polskim. Wymóg ten jest realizowany w ten sposób, że czynność urzędowa organu polegająca na badaniu treści zagranicznego dokumentu wymaga dokonania tłumaczenia tego dokumentu. Dowodem będzie treść dokumentu obcojęzycznego, a nie jego tłumaczenie. Tłumaczenie nie zastępuje bowiem dokumentu sporządzonego w języku obcym, ale służy tylko ustaleniu, jaka jest treść tego dokumentu.