Specyfika tłumaczeń technicznych języka niemieckiego

Specjalista od…?, czyli problem z tłumaczeniem technicznym zawodów w języku niemieckim

Jedziemy do pracy…

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej dla Polaków ponownie otwarte zostały granice niemieckie. Nasi zachodni sąsiedzi chętnie przyjmują nas jako pracowników, a my też z entuzjazmem korzystamy z tej możliwości. Jednak okazja do zarobienia godziwych pieniędzy często na wstępie łączy się z wydatkiem związanym z tłumaczeniem dokumentów. Niby prosta sprawa, a jednak po wnikliwej analizie okazuje się, że stanowisko, o które się ubiegamy, nie posiada polskiej nazwy, oznacza coś zupełnie innego albo po prostu wymaga stworzenia nowej terminologii. Problemu nie ma w przypadku zawodów popularnych typu: mechanik, piekarz, fryzjer czy spawacz. Jednak co w sytuacji, gdy staramy się o stanowisko suszarnika ceramiki i wyrobów gipsowych? Błąd w dokumentacji kandydata nie jest raczej mile widziany.

Nazewnictwo zawodów w języku polskim

Większość nazw zawodów w naszym ojczystym języku powstaje poprzez dodanie odpowiedniego sufiksu. Możemy je podzielić na sufiksy rodzime oraz zapożyczone z języków obcych, które zdecydowanie dominują w naszej nomenklaturze.
Do rodzimych sufiksów zaliczamy:

• acz: spawacz, tkacz
• ca: zarządca, kierowca
• ciel: nauczyciel, czyściciel
• arz: malarz, piekarz
• nik: ratownik, strażnik
• ak: strażak, rybak
• ec: goniec, naukowiec
• ek: skoczek
• ik: prawnik, hydraulik
• un: zdun
• el: stroiciel

Zapożyczone przyrostki to:

• ator: animator, instruktor
• ent: agent
• er: monter, reporter
• ant: kosztorysant
• or: konserwator, introligator

Wśród sposobów tworzenia polskich nazw zawodów warto również wyodrębnić:

• sufiks zerowy: stomatolog, genetyk
• końcówka -a: logopeda, ortopeda
• grupy nominalne: lakiernik samochodowy, kontroler biletów
• zapożyczenia: makler, barman
• złożenia: malarz-tapeciarz, astrofizyk, płetwonurek.

Polskie nazwy zawodów – jak zresztą również i w innych językach – były tworzone z potrzeby. Znajdziemy wśród nich zarówno wyrazy powstałe w języku staropolskim, jak i współczesne zapożyczenie czy też nazwy sztucznie powstałe w celu zapełnienia „luki” w polskiej terminologii. Powoduje to, że specjaliści ciągle stają przed trudnością związaną z odpowiednim przetłumaczeniem zawodów. Zwykle powierza się to zadanie tłumaczom technicznym, którzy znają specyfikę danej pracy oraz przeróżne metody tłumaczenia i są w stanie maksymalnie zminimalizować ryzyko błędu, jakie może powstać w przypadkowym przekładzie.

Sposoby tłumaczenia nazw zawodów w języku niemieckim

Tłumacz języka niemieckiego ma do dyspozycji kilka sposobów tłumaczenia nazw zawodów. Oczywiście, wybór nie zależy wyłącznie od woli specjalisty i tego, który sposób preferuje. Doświadczony tłumacz, nawet jeżeli staje przed takim dylematem, potrafi sprostać zadaniu profesjonalnie.
A oto kilka możliwości na przetłumaczenie zawodów na język niemiecki:

1. Opisowy:

• suszarnik ceramiki i wyrobów gipsowych – Trockner der Keramik und Gipswaren
• mikrobiolog kliniczny – klinischer Mikrobiologe

2. Odwzorowanie:

• lekarz weterynarii – Veterinär
• agent celny – Zollagent

3. Redukcja:

• prezenter – Moderator
• pilot żeglugi morskiej – Lotse

4. Rozszerzenie:

• pielęgniarka – Krankenschwester
• niania – Kinderfrau
• marynarz – Seemann

5. Zmiana składnika:

• lekarz weterynarii – Tierarztin (Tier – zwierzę)

Oczywiście, to tylko podstawowe metody w pracy tłumacza. Doświadczony specjalista  zna ich jeszcze bardzo wiele i potrafi odpowiednio je dobrać. Oprócz podanych przykładów tłumacz musi zmierzyć się również między innymi z zapożyczeniami czy też złożeniami powstałymi z potrzeby nazwania nowego stanowiska pracy. Przy przekładzie zapożyczeń trzeba zaznajomić się ze szczegółowymi wyznacznikami dostosowania obcych nazw do wymogów danego języka, np.:

• hostessa – Hostess
• snycer – Schnitzer
• bukmacher – Buchmacher

Profesjonalny tłumacz musi również wybrnąć ze skomplikowanych tłumaczeń złożeń typu malarz-tapeciarz. W języku niemieckim praktycznie pisownia z łącznikiem nie występuje – poza językiem potocznym – więc translatorowi pozostaje odpowiednio skonstruowane złożenie lub użycie spójnika und, np.:

• malarz-tapeciarz – Maler und Tapezierer
• inżynier elektryk – Elektroingenieur

Starając się o pracę za granicą, warto mieć profesjonalnie przygotowane dokumenty. Nie ważne czy startujemy na stanowisko asystenta do wymarzonego biurowca czy jako ogrodnik przydomowych trawników. Błąd w tłumaczeniu nazwy stanowiska może spowodować bardzo wiele problemów i to nie tylko związanych z złym omówieniem warunków zatrudnienia, a zwłaszcza obowiązków, ale nawet z odrzuceniem kandydatury. Dlatego jeśli potrzebujesz profesjonalnego tłumaczenia, zgłoś się do Nas!

Zamów wycenę