Specjalistyczne tłumaczenia prawnicze języka rosyjskiego

Dokumenty prawnicze to tekstu specjalistyczne, których przekład musi opierać się na doskonałej znajomości języka obcego, terminologii prawniczej i systemu prawnego danego kraju. Od doświadczenia i wiedzy tłumacza nierzadko zależy powodzenie firm i indywidualnych osób, które są związane z naszym wschodnim sąsiadem.

Specyfika systemu prawnego Rosji

Niezmiernie ważna w pracy tłumacza jest znajomość systemu prawnego danego kraju, w jakim ma przetłumaczony tekst funkcjonować. W przypadku każdego systemu prawnego konieczna jest wiedza o wszelkich uwarunkowaniach i niuansach prawnych. Pojęcia i instytucje prawne są bowiem osadzone w konkretnym porządku prawnym danego kraju – w jego realiach kulturowych, społecznych i historycznych. Szczególnie tłumaczenie tekstów prawniczych na język rosyjski wymaga odpowiedniej znajomości funkcjonowania Federacji Rosyjskiej.

W momencie rozpadu ZSRR, Rosja stanęła przed koniecznością wprowadzenia transformacji ustrojowej, której podstawą miałby być ściśle określony katalog źródeł prawa i ich hierarchii. Obecnie jedną z najważniejszych cech ustroju państwa jest federalizm i wprowadzenie Konstytucji Federacji Rosyjskiej oraz uzupełniających ją federalnych ustaw konstytucyjnych. Stanowi ona, iż Rosja składa się z 89 podmiotów: 21 republik, 6 krajów, 49 obwodów, 2 miast o znaczeniu federalnym (Moskwa i Sankt-Petersburg), 10 autonomicznych okręgów i jednego autonomicznego obwodu. Aby móc skutecznie administrować największym krajem na świecie, podmioty wchodzące w skład Federacji Rosyjskiej mają prawo uchwalania własnych konstytucji, niestojących w sprzeczności z konstytucją FR. System prawny opiera się również na uzupełniających ustawach federalnych, dekretach i rozporządzeniach Prezydenta, aktach prawnych Rady Federacji, Dumy Państwowej oraz Rządu FR. Rosyjski system prawny regulują również wewnątrzpaństwowe oraz międzynarodowe umowy. Skomplikowany system prawny jest niezbędny by zarządzać terytorium, które zamieszkuje ponad 140 rożnych narodowości. Przekłada się to na rozbudowane przepisy w niemal każdej dziedzinie prawnej. Prawo karne i polityka karna Rosji, prawo gospodarcze, ustawodawstwo podatkowe czy socjalne, kodeks pracy Federacji Rosyjskiej to szerokie zagadnienia, które, chcąc nie chcąc, dotyczą na każdym kroku obywateli rosyjskich i wszystkich tych, którzy w Rosji mieszkają, pracują, czy chcą założyć działalność gospodarczą. Aby skutecznie rozwiązać pewne spory i kwestie prawne, trzeba nie rzadko złożyć szereg dokumentów przetłumaczonych na rosyjski, a nie od dziś wiadomo, że od jakości tłumaczenia zależy powodzenie wielu indywidualnych i zawodowych spraw.

Tłumaczenie tekstów prawnych

Jaki więc powinno wyglądać dobre tłumaczenie prawnicze języka rosyjskiego? O jakości tłumaczenia tekstu świadczy wierność tekstowi źródłowemu. Tłumacze pracujący nad tekstami prawniczymi powinni unikać wszelkiego rodzaju natłumaczenia. O co chodzi? Przekład tekstu prawnego często podąża w kierunku podawania informacji zbędnych, nieobecnych w tekście źródłowym. Tłumacz, traktując swobodnie tekst wyjściowy, może dopuścić się pewnej nadinterpretacji oryginału – podawania faktów, które nie nawiązują wprost do tekstu, a są wynikiem luźnego potraktowania tłumaczonych fraz. Możliwy jest również ruch w drugą stronę – niedotłumaczenie, czyli przeoczenie istotnych informacji. Jest to spory błąd szczególnie w tekstach prawniczych, gdyż właśnie w nich każde słowo ma sens i często warunkuje odczytanie całego tekstu, dlatego nie można w nim niczego dowolnie pomijać.

W tłumaczeniu z języka rosyjskiego trzeba również unikać kalek językowych czyli dosłownego przetłumaczenia zwrotów lub wyrazów z jednego języka na drugi bez uwzględnienia zasad gramatycznych czy słownictwa języka docelowego. O tego typu błędy łatwo w przypadku tłumaczeń języków podobnych, a zarówno język polski, jak i rosyjski pochodzą z grupy języków słowiańskich i na pierwszy rzut oka mają ze sobą sporo wspólnego. Jednak kalki językowe rażą tych, którzy stykają się z tego typu przekładami, zwłaszcza wtedy gdy mamy w swoim język odpowiednik danego słowa czy przyjęło się używanie konkretnych zasad składni. Szczególnie w przypadku zaburzonej struktury gramatycznej można mówić o niepoprawności.

Dla zobrazowania kalek językowych można przytoczyć proste przykłady różnic w języku rosyjskim i polskim. Trzeba pamiętać, że w języku rosyjskim, zawsze trzeba podać zaimek osobowy, przy pomocy którego określa się osobę – ja, ty, on, oni itp. Mówiąc w języku polskim, możemy je pominąć – mówimy: „Mieszkam w Warszawie”, a nie „Ja mieszkam w Warszawie”, w rosyjskim zaś musielibyśmy powiedzieć: „Я живу в Варшаве”. Podanie zaimka jest niezbędne aby przetłumaczony tekst mógł zostać uznany za naturalny i poprawny przez osoby posługujące się językiem rosyjskim.

Kolejnym przykładem prostych różnic gramatycznych jest użycie czasownika „jestem” w zdaniach twierdzących. W języku rosyjskim w tego typu zdaniach w czasie teraźniejszym pomija się czasownik „być” w formach osobowych (a więc: jestem, jesteś, jest, jesteście i są). Dlatego w rosyjskich wyrażeniach powiemy dosłownie: „Ja Polak” (Я поляк), „Ja Polka” (Я полька), co oznacza: „Jestem Polakiem”, „Jestem Polką”. Tego typu subtelne różnice przekładają się jednak na jakość tekstu – może się zdarzyć, że pierwszym odruchu tworzymy kalki językowe. Dlatego do tłumaczeń specjalistycznych, w tym prawnych, potrzebny jest tłumacz, która posiada doświadczenie, zna wszystkie gramatyczne niuanse i gwarantuje poprawność przekładu.

W tekstach specjalistycznych z zakresu prawa trzeba również odłożyć na bok popularne  wśród tłumaczy powiedzenie „ja tłumaczę tak, żeby było zrozumiałe”. Tłumacz przede wszystkim musi ustalić odbiorcę tekstu i jego potencjalny zasób wiedzy. W tekstach specjalistycznych, w tym prawniczych, zakłada się, że odbiorcą jest osoba, która jest zaznajomiona z daną dziedziną. Dlatego w tym przypadku nie można dążyć do powszechnej zrozumiałości przekładu – trzeba dobrać jak najbardziej rygorystyczne reguły przekładu i unikać wszelkiego interpretowania tekstów. Uproszczenia i przybliżenia są niedopuszczalne, liczy się przede wszystkim precyzja. Jednym słowem, tekst prawniczy, który jest przeznaczony dla specjalistów powinien informować jasno i rzeczowo, zakładając odpowiednią wiedzę fachową i znajomość odpowiednich instytucji prawnych funkcjonujących w ramach innego systemu prawnego.

Nie można jednak popaść w skrajność. Celem tłumaczenia jest również przystosowanie go do obcojęzycznego odbiorcy. Dlatego podstawą w zakresie stosowania odpowiedniej terminologii jest zatarcie różnic między dwoma odmiennymi systemami, i tam gdzie to możliwe, tłumacz powinien się odwoływać do analogicznych terminów i pojęć, zrozumiałych w języku docelowym. Jest to konieczne – przecież celem tłumaczenia prawniczego, jak i każdego innego, jest przygotowanie takiego przekładu, który będzie co najmniej tak zrozumiały i naturalny w odbiorze jak oryginał.

Podstawą dobrego tłumaczenia jest przede wszystkim właściwe zrozumienie tekstu źródłowego, a w dalszej kolejności precyzyjne sformułowanie treści w języku docelowym, dlatego tak ważne są odpowiednie kompetencje tłumacza.  Jeśli tłumacz nie wie, co tłumaczy nie może tego precyzyjnie oddać w innym języku, choćby nawet posługiwał się biegłym językiem obcym. W przypadku tłumaczeń specjalistycznych z zakresu prawa, wiedza lingwistyczna nie wystarcza, trzeba dobrze orientować się w materii prawniczej oraz wszelkie przepisy, normy i kodeksy znać z pierwszej ręki, a nie z teorii. Dlatego często do tłumaczeń prawniczych angażuje się czynnych prawników czy radców prawnych, którzy swoim doświadczeniem gwarantują poprawność merytoryczną i są w stanie rozwiać wszelkie wątpliwości występujące w trakcie przekładu. Dlatego jeżeli potrzebujesz kompetentnego tłumacza, który od lat posługuje się językiem rosyjskim, doskonale zna system prawny Rosji i będzie umiał sobie poradzić nawet z największym wyzwaniem – zgłoś się do nas, a jesteśmy w stanie Ci zagwarantować profesjonalizm i zadowolenie z współpracy.

Zamów wycenę